Τι μπορούν να κάνουν οι σχολικές μονάδες πριν προχωρήσουν στη δημιουργία τους (παραμύθι, διήγημα, ποίημα, θεατρικό κείμενο, ιστοσελίδα, πολυμεσική παρουσίαση, blog, ταινία μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ, αφίσα, τρισδιάστατη κατασκευή κλπ:

Να υλοποιήσουν ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα έχει τη μορφή project και θα προσεγγίζει διαθεματικά τον Πόντο, την ιστορία του και τον πολιτισμό του μέσω από τη Γλώσσα, τη Γεωγραφία, την Ιστορία, τη Μουσική, τα Εικαστικά κλπ.

Παραδείγματα θεματικών…

1. Μάθετε για την ιστορία του Πόντου

(γενικά)

(ο Πόντος και η Φιλική Εταιρεία)

(εθνικός ύμνος Δημοκρατίας του Πόντου)

(η αυτοκρατορία της Τραπεζούντας)

(εγκυκλοπαίδεια μείζονος ελληνισμού, τόμος Εύξεινος πόντος)

(η προσφορά των Ποντίων στην Επανάσταση του 1821)

(ιστορικές μορφές του Ποντιακού Ελληνισμού)

2. Μάθετε για την γενοκτονία του Πόντου
3. Γνωρίστε την Παναγία Σουμελά και την ιστορία της
4. Μαγειρέψτε ποντιακές συνταγές
5. Χορέψτε ποντιακούς χορούς
6. Γνωρίστε την ποντιακή διάλεκτο

(ποντιακό λεξικό)

(ιστορικό διάγραμμα της ποντιακής γλώσσας)

(το ανθρώπινο σώμα στην ποντιακή διάλεκτο)

(το «πάτερ ημών» στα ποντιακά)

(ευχές, χαιρετισμοί, επιφωνήματα)

(τα ποντιακά και ο Όμηρος)

(τα ζώα στα ποντιακά)

(οι εποχές, οι μήνες και οι μέρες στα ποντιακά)

(η κατάληξη –ιδης σε πολλά ποντιακά επώνυμα)

7. Ποντιακά ήθη και έθιμα

(κάλαντα)

(ποντιακά Χριστούγεννα)

8. Παροιμίες
9. Ποντιακά ποιήματα (ή ποιήματα για τον Πόντο)

(ο Καβάφης για τον Πόντο)

• Ποντιακά τραγούδια

(συλλογή της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών)

• Ποντιακά ανέκδοτα

• Βρείτε και επικοινωνήστε με έναν πολιτιστικό σύλλογο ποντίων της περιοχής σας

• Μελετώ χάρτες του Πόντου

• Βλέπω βίντεο, ταινίες

(βίντεο 8΄σε σκηνοθεσία Κώστα Γαβρά για την ιστορία του Πόντου)

(Μνήμη μου σε λένε Πόντο, Επ1, ΕΡΤ3, 45΄)

(Μνήμη μου σε λένε Πόντο, Επ2, ΕΡΤ3, 45΄)

(Ταξιδεύοντας στον Πόντο με την Μάγια Τσόκλη, 40΄)

(World Party, Alpha, Κωνσταντινούπολη-Πόντος, 54΄)

(Ντοκιμαντέρ για τον πόντο, Mega, 60΄)

Μαρτυρίες ηλικιωμένων για τη γενοκτονία και τον διωγμό των Ποντίων

• Παραδοσιακά παιχνίδια

• Ποντιακά παραμύθια

(Η γυναίκα και το θερίον)

(Ο γερόν και η γραία)

(Αυτό που ο θεός γράφει, δεν ξεγράφεται)

(Άρκον ο λύκον κι αλέπον)

(Ο Σάββας, η κλώσσα και ο αετός)

(Το πουλί που έκανε τα χρυσά αυγά, μικρό θεατρικό δρώμενο/σε βίντεο)

• Ποντιακές συνταγές

(ποντιακή διατροφή)

• Θεατρικά έργα

(Η κυρά Καλή και τα 12 μήνας)

(Βαρκίζει ο κλέφτης… η μεταφορά του γνωστού θεατρικού έργου του Δ. Ψαθά «Φωνάζει ο κλέφτης», στην ποντιακή διάλεκτο)

(ιστορικά στοιχεία για το θέατρο στον Πόντο)

(Η Ειρήνη του Αριστοφάνη, ποντιακή θεατρική παράσταση, βίντεο)

(Η υποδοχή του Νομάρχη, παιδικό θεατρικό, βίντεο)

• Πρωτοσέλιδα ελληνικών και ευρωπαϊκών εφημερίδων & περιοδικά

(αρχείο Επιτροπής Ποντιακών Μελετών)

Αντίστοιχα μπορείτε να μελετήσετε με τους μαθητές σας περιοδικά του Πόντου (αρχείο Επιτροπής Ποντιακών Μελετών)

Ακόμη τα σχολεία μπορούν:

Να δημιουργήσουν μια «ποντιακή γωνιά» στην τάξη τους ή στο σχολείο τους. Στη γωνιά αυτή θα αναρτούνται οι εργασίες των παιδιών (κείμενα, ζωγραφιές, άρθρα), φωτογραφίες από τον Πόντο κλπ.

Να ανεβάσουν μια θεατρική παράσταση με θέμα τον Πόντο (δική τους ή έτοιμη).

Να ορίσουν μια ημέρα στη διάρκεια του σχολικού έτους που θα την αφιερώσουν στον Πόντο, τον πολιτισμό και την ιστορία του. Στη διάρκεια αυτής της ημέρας μπορούν να οργανωθούν εκδηλώσεις, ομιλίες, εκθέσεις κλπ

Να επικοινωνήσουν και να προσκαλέσουν στο σχολείο κυπριακούς συλλόγους, οργανισμούς ή άτυπες ομάδες Κυπρίων που ζουν στην περιοχή τους.

Να επισκεφτούν για παράδειγμα…

-το Μουσείο Ποντιακού Ελληνισμού (Αθήνα, Αγνώστων Μαρτύρων 73, Νέα Σμύρνη, τηλ. 2109325521, http://www.epm.gr/epm.htm \

-Το Ιστορικό και Λαογραφικό Ποντιακό Μουσείο Σουρμένων (Λεωφ. Ιασωνίδη & Χρυσάνθου Τραπεζούντος Πλατεία Σουρμένων, Σούρμενα – Ελληνικό, Τηλ.: 210 9644767 – 210 9618867, http://www.sourmena.gr/pages/mouseio.html

-Το Λαογραφικό Μουσείο της Ένωσης Ποντίων Πιερίας

http://e-pieria.gr/tributes/cultural/109-mouseioenosipontion

-Το Λαογραφικό Μουσείο της Δροσιάς (Αττικής) http://www.pontos-news.gr/article/128673/ena-laografiko-moyseio-gemato-ponto-sti-drosia

-Το Λαογραφικό Μουσείο της Ευξείνου Λέσχης Αλμωπίας (Αριδαίας)

http://www.pontos-news.gr/article/6182/o-pontos-se-laografiko-moyseio

Να δημιουργήσουν μια έντυπη ή μια ψηφιακή εφημερίδα για τον Πόντο ή να δημιουργήσουν ένα blog.

Να αναζητήσουν μαρτυρίες από ηλικιωμένα μέλη της οικογένειάς τους (ή φίλους ή συγγενείς τους) που θυμούνται ιστορίες για τον Πόντο που άκουσαν από τους δικούς τους γονείς και συγγενείς. Οι ιστορίες αυτές θα μπορούσαν να καταγραφούν (να μαγνητοσκοπηθούν) και να συμπεριληφθούν σε ένα αποθετήριο ταινιών.

Να εντάξουν στην καθιερωμένη σχολική γιορτή της 25^ης Μαρτίου, θεματολογία σχετική με την προσφορά των Ποντίων στους αγώνες του 1821.

Να συνδέσουν το σημερινό προσφυγικό ζήτημα με τα ιστορικά γεγονότα που αναφέρονται στη γενοκτονία των Ποντίων και τη Μικρασιατική καταστροφή (προβλήματα που είχαν οι Πόντιοι πρόσφυγες, αντιμετώπιση από τους Ελλαδίτες, σύγκριση με τα προβλήματα των προσφύγων που φτάνουν στις ελληνικές ακτές).

Να ασχοληθούν με την προσφορά των Ποντίων και Μικρασιατών στην οικονομική ανάπτυξη και την πολιτιστική αναγέννηση της Ελλάδας.

Να δημιουργήσουν ένα ερωτηματολόγιο (προς γονείς ή μαθητές άλλων τάξεων ή εκπαιδευτικούς) στο οποίο θα ανιχνεύετε τι πραγματικά γνωρίζουν οι ερωτηθέντες για τον Πόντο και τη γενοκτονία των Ποντίων. Τα αποτελέσματα αυτού του ερωτηματολογίου μπορεί να αποτελέσουν αφορμή για συζήτηση και προβληματισμό.

Να οργανώσουν επετειακές δράσεις με αφορμή σημαντικές ημερομηνίες ή σημαντικά γεγονότα (όπως για παράδειγμα την 19^η Μαΐου, ημερομηνία μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων).

Να προγραμματίσουν μια εκπαιδευτική εκδρομή σε χώρους που έχουν σχέση με τον Πόντο και την ιστορία του (λαογραφικά μουσεία, μνημεία, Παναγία Σουμελά κλπ).

Μνημεία:

(μνημείο ποντιακού ελληνισμού στον Πειραιά) https://www.lelevose.gr/pontiaka-arthra/pontiaka-themata/mnhmeio-genoktonias-pontion-ston-peiraia.html

(λίστα μνημείων σε όλη την Ελλάδα) http://goo.gl/TOsvp4

(2^η λίστα μνημείων σε όλη την Ελλάδα) http://dreampontos.com/mnimeia/

Να συνδέσουν τη Βυζαντινή ιστορία της Ε΄ δημοτικού ή της Β΄ Γυμνασίου με την Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.

Να εντάξουν δράσεις στο μάθημα της Γλώσσας:

-φιλαναγνωσίας

-δημιουργικής γραφής

-δημιουργία ποιημάτων, διηγημάτων, θεατρικών κειμένων στην ποντιακή διάλεκτο

-ποντιακές παροιμίες και γνωμικά κλπ

Με αφορμή τη γενοκτονία των Ποντίων, οι μαθητές μπορούν να ασχοληθούν και με άλλες γενοκτονίες στην ανθρώπινη ιστορία:

-γενοκτονία των Αρμενίων

-το Ολοκαύτωμα εναντίον των Εβραίων (1933-1945)

-η εξόντωση των Ινδιάνων της Αμερικής, των Αβοριγίνων στην Αυστραλία και των ιθαγενών της Ν. Ζηλανδίας κλπ

Συζητούμε για τα κοινά χαρακτηριστικά όλων αυτών των σκοτεινών ιστορικών περιόδων και για τις συνέπειες των γενοκτονιών.